Efekt "biedronki" na elewacji

Elewacja wykonana metodą lekką mokrą i wykończona tynkiem cienkowarstwowym nie tylko chroni budynek przed utratą ciepła ale jest również jego estetycznym wykończeniem. Stąd wszelkiego rodzaju imperfekcje są z całą pewnością niezbyt mile widziane. Efekt biedronki na ocieplonej elewacji pojawia się z reguły w okresie jesienno-zimowym. Jego charakterystyczny obraz, to okrągłe kropki średnicy około 6 cm, widoczne w miejscach, w których płyty termoizolacyjne są dodatkowo zamocowane łącznikami mechanicznymi.

Problem łączników mechanicznych, widocznych na powierzchni tynku cienkowarstwowego jest dość powszechnie znany i często komentowany. Rzecz w tym, że wszelkiego rodzaju wyjaśnienia tego problemu, niemal zawsze są niewłaściwe.

Najczęściej pojawiające się wyjaśnienie opisywanego wyżej problemu to przypisanie przyczyny jego występowania punktowym mostkom termicznym. Łącznik mechaniczny ma bowiem stanowić miejsce, w którym ciepło ucieka szybciej, powodując szybsze schnięcie tynku ułożonego bezpośrednio nad talerzykiem łącznika. I o ile w przypadku łączników z trzpieniem metalowym, miałoby to sens, o tyle w przypadku łączników z trzpieniem plastikowym raczej ciężko sobie wyobrazić sytuację, w której ów trzpień tak doskonale przewodzi ciepło, że powoduje szybsze schnięcie tynku na całej powierzchni talerzyka.

Współczynnik przewodzenia ciepła łącznika z trzpieniem wykonanym z polietylenu jest tylko nieznacznie wyższy od współczynnika przewodzenia ciepła styropianu. Producenci łączników deklarują wręcz, że wpływ mostków punktowych powodowanych przez łączniki, jest pomijalny i nie jest on uwzględniany w obliczeniach. Aby efekt biedronki mógł pojawić się na elewacji różnica współczynników przewodzenia ciepła styropianu oraz polietylenu, powinna być znacząca.

Jaka jest zatem przyczyna tego niechcianego zjawiska? Otóż warstwy wykończeniowe w systemie ociepleń (wyprawa tynkarska, warstwa zbrojąca) wraz z 2-3 cm warstwą styropianu, zlokalizowanego bezpośrednio pod warstwą zbrojącą, posiadają pewną chłonność. Za każdym razem kiedy następuje kondensacja pary wodnej na powierzchni przegrody (efekt skroplenia się nadmiaru wilgoci w powietrzu na chłodnej powierzchni tynku) miękka woda, o bardzo dużej zdolności penetrowania w głąb materiałów budowlanych, powoduje nawilżenie powierzchni fasady na głębokość około 3-8mm. W miejscach, w których występują łączniki mechaniczne, grubość materiału, który może nasiąknąć wodą jest niemal 75% mniejsza, a w związku z tym miejsca te schną zdecydowanie szybciej. Plastik jest przecież absolutnie niezwilżalny. Konsekwencją tego jest fakt, że miejsca suche są nieco jaśniejsze a ich obraz z pewnej odległości przypomina układ kropek na skrzydełkach biedronki. Po upływie kilku lat, miejsca te będą małymi wysepkami, które będą wolne od procesów porastania. Glony oraz grzyby pojawiające się na powierzchni tynku rozwijają się głównie w środowisku wilgotnym.

Aby ustrzec się nieestetycznych kropek na powierzchni tynku, na etapie wykonawstwa zamiast tradycyjnych łączników zaleca się zastosowanie tzw. termodybli. Są to łączniki, których talerzyk zagłębiony jest na około 2 cm w stosunku do lica płyt styropianowych. Aby łącznik można było osadzić w taki właśnie sposób, w miejscu jego osadzenia, frezujemy styropian. Następnie osadzamy łącznik mechaniczny a miejsce jego zagłębienia uzupełniamy okrągłą, dopasowaną do frezu, zaślepką styropianową.

Elewacje poddawane renowacji, po oczyszczeniu powinny być dobrze shydrofobizowane. Oczyszczony tynk powinien zostać zagruntowany płynem gruntującym a następnie dwukrotnie pomalowany biobójczą farbą silikonową. Finalna grubość powłoki malarskiej powinna mieć grubość 200-250 mikrometrów.

Gdy istniejące ocieplenie nie spełnia obecnych wymagań ...

Ocieplenia ścian zewnętrznych są realizowane w Polsce od niemal 30 lat. Pierwsze ocieplenia były wykonywane w oparciu o niesystemowe rozwiązania, których trzonem były materiały izolacyjne o znacznie niższych parametrach izolacyjnych oraz znacznie niższych grubościach. Konieczność oszczędzania energii grzewczej oraz ochrony środowiska sprawiły, że ściany ocieplone zbyt cienką warstwą materiału izolacyjnego, ociepla się ponownie. Temu celowi dedykowane są systemy renowacyjne typu ciężkiego. Ten artykuł poświęcony jest właśnie tematyce renowacji typu ciężkiego.

Dlaczego warto wykonać renowację typu ciężkiego?

Przez ściany budynku, które zostały ocieplone materiałem izolacyjnym o niskich parametrach izolacyjnych (wysoki współczynnik przewodzenia ciepła) lub materiałem o niewystarczającej grubości, ciepło ucieka zdecydowanie szybciej. Ma to bezpośredni wpływ na wielkość opłat za energię. W budynku, który ma prawidłowo zaizolowane ściany opłaty są znacząco niższe, co przy stale rosnących cenach energii jest niesłychanie ważne.

Warto jest również zaznaczyć, że systemy ociepleń wbudowane 15 i więcej lat temu starzeją się. Procesowi starzenia podlegają nie tylko komponenty chemii budowlanej zastosowanej w systemach ociepleń ale również zastosowany w nich styropian. O ile współczynnik przewodności cieplej styropianu na przestrzeni czasu nie ulega większym zmianom, o tyle jego współczynnik oporu dyfuzyjnego drastycznie spada. Jest to spowodowane wieloletnimi cyklami zamrażania i odmrażania strefy, w której następuje kondensacja pary wodnej. W ich efekcie wiązania łączące granulat styropianowy ulegają częściowemu zniszczeniu i aby zapobiec całkowitej degradacji styropianu ponowne ocieplenie staje się koniecznością.

System renowacyjny powinien być skonstruowany w taki sposób, aby utrzymać wartość istniejącego ocieplenia. Ma ono bowiem stać się bazą, do której zainstalowany będzie nowy system. Dzięki temu unikniemy kłopotliwego demontażu i utylizacji starego ocieplenia. Demontaż istniejącego systemu ociepleń oznacza potężne ilości gruzu trwale związanego z materiałem izolacyjnym, którego wywóz oraz utylizacja pochłonie znaczne nakłady inwestycyjne. Są one niemal 13 razy wyższe od wywozu i utylizacji gruzu budowlanego.

Należy tutaj wspomnieć również o aspekcie środowiskowym. Biorąc pod uwagę fakt, że na licznych budynkach w całej Polsce zostało wbudowanych kilkadziesiąt milionów metrów kwadratowych systemów ociepleń, ciężko wyobrazić sobie sposób na zutylizowanie tak potężnych ilości materiałów. Ilość gruzu ze zdemontowanych ociepleń z 10 lat, pokryłyby bowiem powierzchnię 312 boisk piłkarskich, przy składowaniu na wysokość 2 metrów.

W jaki sposób wykonać renowację typu ciężkiego?

Prace renowacyjne typu ciężkiego z uwagi na fakt, że niosą ze sobą duże zmiany, wymagają wykonania projektu budowlanego oraz inwentaryzacji budowlanej, a także udokumentowanej oceny technicznej budynku w formie ekspertyzy technicznej. Inwentaryzacja budowlana powinna zawierać:

• opis techniczny – lokalizacja budynku, jego rodzaj, wysokość, powierzchnię elewacji,
• rzut działki w skali 1:500 z naniesionym budynkiem wraz ze schodami, tarasami, chodnikami, śmietnikiem, ogrodzeniem i sąsiednią zabudową,
• opis materiałów, systemów użytych do wykonania elewacji na poszczególnych fragmentach ścian,
• rzuty wszystkich elewacji z naniesionymi wysokościami, wymiarami ścian oraz powierzchniami elewacji wykonane na podstawie pomiarów z natury,
• rzut dachu w skali 1:50 lub 1:100 z naniesionymi elementami więźby, przewodami kominowymi i wentylacyjnymi oraz sposobem odwodnienia.

Ekspertyza techniczna powinna zawierać:

• opis badanych ścian (wymiary, rodzaj użytego materiału),
• opis wykonywanych odkrywek,
• sposób i stan zamocowania elewacji,
• część graficzną w postaci rysunków i fotografii badanych ścian,
• obliczenia dotyczące właściwości cieplnych przegrody,
• wnioski z oględzin, obliczeń,
• zalecenia dotyczące wykonania wzmocnień, napraw, odgrzybienia i osuszenia istniejącego ocieplenia itp.

Profesjonalnie wykonana ekspertyza techniczna jest podstawą do wykonania projektu technicznego. Prace związane z renowacja systemów ociepleń należy zawsze prowadzić zgodnie z zaleceniami wskazanymi w ekspertyzie, projekcie technicznym oraz zaleceniach przedstawionych poniżej.

Mycie elewacji z zabrudzeń

Zabrudzenia zwykłe takie jak kurz, sadza itp. oraz oznaki korozji biologicznej należy zlikwidować dedykowanymi produktami chemii budowlanej.

Wykonanie niezbędnych napraw

Odspajające się po czyszczeniu tynki, należy zdjąć. Stare obróbki blacharskie należy zdemontować. Ocieplenia ościeży należy również zdemontować a powstałe w ten sposób powierzchnie oczyścić i zagruntować.

Montaż nowych płyt izolacyjnych

Prace związane z montażem nowych płyt izolacyjnych rozpocząć od zdjęcia listwy startowej wraz z zamocowanymi do niej płytami izolacyjnymi pierwszych dwóch – trzech warstw starego ocieplenia. Miejsca po zdjętych płytach izolacyjnych należy oczyścić i zagruntować. Zainstalować nową listwę startową o szerokości będącej sumą grubości starego, nowego systemu ociepleń oraz grubości zaprawy klejącej znajdującej się pomiędzy systemami. Na wypoziomowanej i dobrze zamocowanej listwie startowej należy zainstalować najpierw pierwszą, a po pełnym związaniu zaprawy klejowej drugą i ewentualnie trzecią warstwę płyt izolacyjnych, których grubość powinna być sumą grubości starego, nowego systemu ociepleń oraz grubości zaprawy klejącej znajdującej się pomiędzy systemami. Po całkowitym związaniu zaprawy klejącej (2-3 dni w tzw. normalnych warunkach wiązania) zainstalowane płyty izolacyjne pierwszych dwóch – trzech warstw należy dodatkowo zamocować mechanicznie, stosując 6 łączników na 1m². Tak zainstalowana strefa pierwszych dwóch - trzech warstw płyt izolacyjnych będzie stanowić bazę, na której instalowany będzie system renowacyjny.

Zaprawę klejącą do mocowania pierwszych dwóch – trzech warstw płyt izolacyjnych należy nakładać metodą pasmowo – plackową (rysunek nr 2). Ilość nałożonej zaprawy klejącej powinna gwarantować powierzchnię styku z podłożem nie mniejszą niż 60% powierzchni płyty.

Po pełnym związaniu zaprawy należy wykonać dodatkowe zamocowanie mechaniczne stosując nie mniej niż 6 łączników na 1 m². Układ łączników został przedstawiony na rysunku nr 1. Płyty izolacyjne kolejnych warstw należy przyklejać metodą pasmowo – plackową z pasmami zaprawy umieszczonymi tylko na pionowych krawędziach mocowanych płyt. Sposób rozmieszczenia zaprawy został przedstawiony na rysunku nr 3. Pozostałe zasady montażu płyt izolacyjnych są takie same jak w przypadku montażu tradycyjnego systemu ociepleń.

Ocieplenie ościeży okiennych i drzwiowych

Stare płyty izolacyjne zainstalowane w strefie ościeży okiennych oraz drzwiowych należy usunąć. Do ocieplenia ościeży okiennych i drzwiowych należy stosować nowe płyty EPS, które powinny być tak przycięte, aby płyty ocieplające ościeża przylegały dokładnie do płyt przyklejonych w płaszczyźnie ściany. Minimalna grubość płyt ocieplających ościeża to 4 cm. W przypadku braku miejsca na ocieplenie ościeży styropianem o grubości 4 cm, należy zastosować płyty o niższym współczynniku przewodzenia ciepła np. płyty z piany rezolowej o grubości 2 cm.

Montaż nowych obróbek blacharskich

Nowe obróbki blacharskie należy dostosować do grubości ocieplonych podwójnym systemem ścian. Obróbki powinny wystawać poza lico ściany co najmniej 40 mm i powinny być wykonane w taki sposób, aby zabezpieczały elewację przed zaciekami wody deszczowej. Połączenie obróbki blacharskiej z ociepleniem ścian powinno być wykonane przy wykorzystaniu systemowego profilu. Obróbki blacharskie powinny być wykonane w sposób uniemożliwiający przeniesienie naprężeń spowodowanych wiatrem i temperaturą na wyprawę tynkarską oraz warstwę zbrojoną.

Dodatkowe zamocowanie mechaniczne

Systemy renowacyjne każdorazowo muszą być dodatkowo zamocowane łącznikami mechanicznymi. Z uwagi na umiejscowienie zaprawy klejącej pomiędzy dwoma materiałami izolacyjnymi i wolniejsze jej wiązanie, dodatkowe zamocowanie mechaniczne zaleca się wykonywać co najmniej 5 dni od przyklejenia płyt izolacyjnych. Zastosowane łączniki powinny mieć metalowy, wkręcany trzpień. Główki trzpieni stalowych powinny być oblane tworzywem zabezpieczającym przed powstaniem punktowych mostków termicznych. Szczegółowe rozmieszczenie łączników mechanicznych powinno być opisane w projekcie technicznym.

Warstwa zbrojąca

Siatkę zbrojącą o gramaturze min 160 g/m2 należy układać pasami pionowymi z góry na dół, zatapiając ją w zaprawę klejącą. Użycie pacy ząbkowanej 10-12 mm pozwoli uzyskać równomierną grubość. Siatkę z włókna szklanego należy wtapiać w świeżą zaprawę klejącą i wygładzać powierzchnię przy pomocy nadmiaru wyciśniętego kleju. Pasy siatki muszą na siebie zachodzić przynajmniej 10 cm. Powierzchnia warstwy zbrojonej powinna być gładka i równa a siatka zbrojąca nie może być widoczna. Po całkowitym związaniu (ok. 3 dni w tzw. warunkach normalnych) ewentualne ślady po wygładzaniu pacą należy wyrównać papierem ściernym. Grubość warstwy zbrojonej winna wynosić min. 3 -4 mm.

Gruntowanie 

Dobrze związane i suche podłoże, należy pokryć obficie preparatem gruntującym, przynajmniej 12 godzin przed rozpoczęciem prac tynkarskich. Preparat gruntujący nanosić pędzlem. Dopuszczalna jest również aplikacja za pomocą wałka malarskiego.

Tynkowanie

Masę tynkarską nanosić na zagruntowaną warstwę zbrojoną pacą ze stali nierdzewnej a następnie zacieramy pacą z PCW. Pełne powierzchnie zacierać tym samym narzędziem, zawsze w ten sam sposób. Pełne wyschnięcie tynku następuje po około 2 dniach w tzw. warunkach normalnych. Pełne, niepodzielne powierzchnie ściany powinny być wykańczane w całości, bez przerw w pracy. W związku z tym prace tynkarskie należy zorganizować w odpowiedni sposób, w zależności od wielkości wykańczanej powierzchni i warunków atmosferycznych.

Osaczeni przepisami. Rzecz o tym jak system z inżynierów robi urzędników ...

Hammurabi już w 1772 roku przed narodzeniem Chrystusa w dość przejrzysty sposób wyraził w jaki sposób powinny być budowane domy. W paragrafie 229 kodeksu Hammurabiego czytamy: „Jeśli budowniczy pobudował komuś dom, a dzieła swojego nie wykonał trwale i dom, który wybudował, zawali się i zabije właściciela , budowniczy poniesie karę śmierci”.

Paragraf prosty, w pełni zrozumiały i bardzo bogaty w treść. Jak bogaty? Dość powiedzieć, że człowiek współczesny zbudował całą piramidę aktów prawnych, na górze której stoi konstytucja a podstawę stanowi bogaty zbiór ustaw i rozporządzeń, w których bardzo łatwo się zaplątać i najzwyczajniej w świecie pobłądzić.

Prawo powinno być proste. Tylko wtedy istnieje jakiekolwiek prawdopodobieństwo, że ogół ludzi będzie się do niego stosował. W chrześcijaństwie ogół zasad zawiera się w 10 przykazaniach a Chrystus cały dekalog zawarł w zaledwie dwóch punktach. Pierwszy to troska o dobrą relację z Bogiem, drugi z człowiekiem. I to jest bardzo prosty i zrozumiały dla każdego kodeks postępowania, który nomen omen obowiązuje ludzi wierzących po dziś dzień. Prawo naturalne jest ponadczasowe, gdyż jego zasady nikomu nie zagrażają.

Co zrobić zatem aby złożony skąd inąd proces budowy domu, regulowany wielorakimi aktami prawnymi, miał szanse na sukces? Sposób jest tylko jeden - prawo stanowione trzeba każdorazowo interpretować przez pryzmat prawa naturalnego. Jeśli prawo stanowione nie stoi w sprzeczności z prawem naturalnym szanse na pobudowanie domu, który będzie nas cieszył po kres naszych dni wzrastają. W przeciwnym wypadku prędzej czy później wpadniemy w sidła rzeczywistości urzędniczej, która problemów nie rozwiązuje ale wręcz je multiplikuje.

Spróbujmy zatem wraz z wybranymi przepisami przejść przez cały cykl budowy. Zacznijmy od ustawy Prawo Budowlane (PB) oraz od tego, kto w rozumieniu ustawy jest uczestnikiem procesu budowlanego tzn. komu faktycznie ustawodawca powierza wykonanie tak odpowiedzialnego zadania jakim jest pobudowanie domu. Zgodnie z artykułem 17 PB, uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:

• inwestor;
• inspektor nadzoru inwestorskiego;
• projektant;
• kierownik budowy lub kierownik robót.

Oczywiście logicznym jest, że poza inwestorem, który w głównej mierze ma zabezpieczyć finanse, zarówno kierownik budowy, inspektor nadzoru oraz projektant powinni mieć przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnych funkcji w budownictwie. Słuszną intencją ustawodawcy jest zatem to, że budowa winna być prowadzona przez wysokiej klasy fachowców, którzy mają przygotowanie zawodowe, zarówno teoretyczne, jak i praktyczne. Mniej logiki jest już w wyłączeniu konieczności powoływania funkcji inspektora nadzoru dla mniej skomplikowanych obiektów. Dla inwestora bowiem, który z budownictwem ma niewiele do czynienia, każda inwestycja będzie skomplikowana. I ktoś w tym skomplikowanym procesie powinien go wspomóc. A życie pokazuje, że budowa domu jednorodzinnego tylko tym różni się od budowy dużego obiektu, że skala przedsięwzięcia jest mniejsza. Stopień skomplikowania zaś, jest dokładnie taki sam. Zarówno dom jednorodzinny jak i potężny obiekt galerii handlowej muszą być posadowione na fundamentach, posiadać ściany, dach, stolarkę okienną i drzwiową oraz niezliczoną ilość instalacji. A do tego pomimo tego, że upragniony dom budowany jest na własnej działce podlega szczególnemu zainteresowaniu urzędników. Sprawdzenie czy działka przeznaczona jest pod budownictwo jednorodzinne, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, warunki dostawy mediów, uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę to swoista rozgrzewka przed wejściem w istny labirynt prawny.

Jakimś wyjściem z trudnej roli w jaką wszedł inwestor, chcący budować dom, jest konieczność powołania kierownika budowy. Teoretycznie powinien on odciążyć inwestora z masy uciążliwości, jakie niesie ze sobą proces budowy. Ale tylko teoretycznie. Kierownik bowiem to gość od budowania a nie od uganiania się po urzędach. Jestem niemal pewny, że rzadko który kierownik, podpowie inwestorowi, że upragniona decyzja o pozwoleniu na budowę nie jest równoznaczna z tym, że można zacząć budowę. Urząd chce bowiem, aby o rozpoczęciu budowy inwestor go poinformował. Na piśmie i to na ściśle określonym, na stronach internetowych urzędu, druku. Ile jest w tym logiki niech każdy sam sobie odpowie.

Parametry zabudowy działki, wielkości pomieszczeń mieszkalnych, technicznych oraz garaży w budynku, szczegółowe dane dotyczące wyposażenia technicznego budynków znajdują się Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT). Rozporządzenie to jest zatem aktem prawnym, dającym szczegółowe wytyczne dla projektantów, aby zaprojektowany budynek z technicznego punktu widzenia posiadał wszystkie niezbędne urządzenia oraz aby był prawidłowo usytuowany na działce uwzględniając możliwości jego podłączenia do otaczającej działkę infrastruktury.

Oczywiście literalne trzymanie się przepisów wskazanych w WT nie zawsze jest możliwe a czasem wręcz przeczy logice. W takich przypadkach zgodnie Art. 9.1. PB dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Odstępstwo takie jednakże, nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i budownictwa wielorodzinnego – ograniczenia dostępności dla potrzeb osób niepełnosprawnych.

Artykuł 10 PB stoi na straży jakości materiałów z jakich pobudowany będzie dom. Jego dosłowne brzmienie jest w pełni czytelne i logiczne. Wynika z niego, że zarówno przy projektowaniu jak i wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyłącznie te wyroby, które zostały legalnie wprowadzone do obrotu a producent zadbał o ich przebadanie zgodnie odpowiednim dokumentem odniesienia, który powiązany jest z zamierzonym zastosowaniem.

Mniej logiczna jest natomiast definicja wyrobu budowlanego wskazana w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego nr 305/2011 (CPR). Jest ona dość złożona i nawet kilkukrotne jej przeczytanie wcale nie gwarantuje, że w pełni ją zrozumiemy. I w tym miejscu warto odwołać się do logiki, którą wskazuje nam prawo naturalne. Mianowicie wyrobem budowlanym jest każdy wyrób, który został wprowadzony do obrotu w celu bezpośredniego i trwałego wbudowania w obiekt i który ma wpływ na istotne właściwości użytkowe obiektu budowlanego.

Jednym słowem wyrobem budowlanym jest każdy wyrób, który po trwałym wbudowaniu w obiekt będzie miał wpływ na tak istotne parametry budynku jak jego nośność i stateczność, bezpieczeństwo pożarowe, oraz bezpieczeństwo użytkowania, zdrowie mieszkańców, wpływ na środowisko oraz oszczędność energii. Świadectwem legalnego wprowadzenia wyrobu budowlanego na rynek jest znak CE bądź znak budowlany B, odwzorowany na opakowaniu wyrobu. W związku z tym, za każdym razem, kiedy wykonawca prac będzie wbudowywał istotny dla budynku wyrób budowlany, warto sprawdzić, czy producent wprowadził go zgodnie z przyjętą w CPR metodologią i czy zadeklarował jego właściwości do odpowiedniego dokumentu odniesienia.

O ile logicznym jest, że rozpoczęcie procesu i sam proces budowy z punktu widzenia ustawodawcy są istotne o tyle pewną ciekawostką jest fakt, że PB precyzyjnie nie reguluje procedury odbioru końcowego obiektu budowlanego, jak również nie wprowadza obowiązku jego dokonania. Obszar ten objęty jest Artykułem 647 Kodeksu cywilnego (KC), zgodnie z którym poprzez umowę zawartą z Inwestorem, wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania odbioru obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Konia z rzędem dla inwestora, który samodzielnie, bez wsparcia ze strony inspektora nadzoru dokona tych czynności, bez szkody dla siebie.

Przygodę z przepisami teoretycznie kończy artykuł 54 PB. Zgodnie z nim, inwestor dokonuje zawiadomienie organu budowlanego o zakończeniu budowy i czeka aż urzędnik wyda decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Teoretycznie, bowiem wraz z możliwością wprowadzenia się do nowo pobudowanego domu i zamieszkania w nim, stajemy się bohaterami kolejnych paragrafów wszechobecnych przepisów. Inwestor bowiem zgodnie z artkułem 62 PB jest zobligowany do dożywotniej kontroli obiektu w trakcie jego użytkowania.

Na koniec warto pamiętać, że przestrzegając absolutnie wszystkich przepisów, obowiązujących w budownictwie nie mamy gwarancji, że pobudujmy trwały i bezpieczny dom. Natomiast wszyscy uczestnicy procesu budowy, którym bliskie jest podążanie za prawem naturalnym, z pewnością będą wznosili budowle ponadczasowe, które będą cieszyły niejedno pokolenie. Bo rzecz w tym, abyśmy wykonywali swój zawód a nie stawali się kolejnymi urzędnikami.

Wymienione a artykule akty prawne znajdują się w zakładce "Akty Prawne"

Cena Czyni Cuda .... Ale czy na pewno?

Jaka powinna być cena za wybudowanie domu? Ile pieniędzy przeznaczyć na nadzór nad pracami? Wykonanie precyzyjnej wyceny nie jest rzeczą łatwą a w sprawach dotyczących finansów najczęściej dochodzi do nieporozumień. Związane jest to z rozbieżnością interesów - wykonawca chce wybudować jak najtaniej, inwestor chce uzyskać jak najwyższą jakość. Stąd kluczową rzeczą jest znalezienie złotego środka. Ponieważ występuje tu znacząca nierównowaga sił - wykonawca zwykle zjadł zęby na różnych budowach, podczas gdy inwestor często w ogóle nie jest związany z branżą - dobrze jest, aby już na etapie wyceny, inwestor miał wsparcie doświadczonego inspektora nadzoru. Obecność dobrego inspektora w znaczący sposób wpłynie na wyrównanie sił i ułatwi zawarcie dobrego porozumienia.

Cena powinna zostać skalkulowana przez wykonawcę prac w oparciu o założenia zawarte w projekcie technicznym, zakres zlecanych prac oraz harmonogram ich wykonania. Bardzo ważnym jest, aby ustalony z wykonawcą zakres prac został precyzyjnie spisany. Takie pojęcia jak "stan surowy" czy „stan developerski” nie są niestety jasno zdefiniowane i mogą być rozumiane zupełnie inaczej zarówno przez inwestora jak i przez wykonawcę.

Cena za pobudowanie domu zależy również od „systemu budowy” jaki obierze inwestor. Dom może być budowany albo w systemie gospodarczym, albo może być zlecony jednemu wykonawcy do wykonania „pod klucz”. Budowa domu tzw. systemem gospodarczym polega na organizowaniu całego cyklu budowy domu przez Inwestora, który do poszczególnych etapów budowy, zatrudnia konkretne, wyspecjalizowane brygady. Negocjacje (do których inwestor powinien się rzetelnie przygotować) podjęte na każdym z etapów z pewnością korzystnie wpłyną na cenę. Budowa systemem „pod klucz” to oddanie budowy całego domu jednemu wykonawcy. I to ów wykonawca będzie koordynował cały proces, zlecając pracę wyspecjalizowanym brygadom podwykonawców. Za ten komfort trzeba jednakże więcej zapłacić. I w tym systemie funkcja inspektora nadzoru jest nieoceniona. Inwestorowi bowiem będzie bardzo trudno samodzielnie zweryfikować czy dany etap wykonywany jest zgodnie z przyjętymi założeniami. W tym miejscu warto posłużyć się przykładem pokazującym, w jaki sposób nieodpowiednio wykonany etap prac wpływa na całkowite koszty budowy. Zgodnie z danymi pochodzącymi z niemieckiego ministerstwa infrastruktury koszt związany z prawidłowo wykonaną hydroizolacją budynku kształtuje się w okolicach 5% wartości całego budynku. Jednakże brak hydroizolacji lub naprawa źle wykonanej hydroizolacji to koszt dochodzący do 17-20% wartości budynku. Zakładając zatem, że całkowita budowa domu wyniesie 500000 zł, to koszt hydroizolacji będzie wynosił 25000 ale już naprawa źle wykonanej hydroizolacji może dojść nawet do 100000 zł. Biorąc pod uwagę fakt, że dobry nadzór nad budową to około 3% wartości domu, jasno widać że może się on zwrócić już na etapie fundamentów.

Wycenę powinno się zlecić kilku sprawdzonym wykonawcom dając im do wyceny dokładnie ten sam zakres, rozwiązania materiałowe oraz czas realizacji. Zarówno najdroższa jak i najtańsza oferta powinny być dla inwestora sygnałem ostrzegawczym. Zbyt niska cena niemal zawsze oznacza niską jakość i problemy podczas eksploatacji. Zbyt wysoka zaś, może być próbą naciągnięcia Inwestora i wykorzystania jego niewiedzy.

Na zakończenie rozważań związanych z ceną warto przytoczyć jest opinię Johna Ruskina, który pod koniec XIX wieku pisał tak:

„Nie ma prawie niczego na tym świecie, czego ktoś nie mógłby zrobić trochę gorzej i trochę taniej sprzedać, a ludzie, którzy kierują się tylko ceną, stają się sprawiedliwie ofiarą takich machinacji.

Niemądrze jest zapłacić za dużo, ale jeszcze gorzej – zapłacić za mało. Gdy płaci się za dużo, tracicie trochę pieniędzy – to wszystko, natomiast gdy płacicie za mało, tracicie czasami wszystko, ponieważ kupiony towar nie potrafi spełnić przypisanego mu zadania.

Prawo gospodarcze zabrania otrzymywać za małe pieniądze dużą wartość. Jeżeli przyjmujecie tanią ofertę musicie wliczyć w nią ryzyko, na które się decydujecie.

A jeżeli to czynicie, to macie też wystarczającą ilość pieniędzy, aby zapłacić za coś lepszego.”

ABC. Budowlane ABC

Każdy budynek to miejsce, w którym spotyka się wiele materiałów i technologii. Każda z nich została zaprojektowana i wprowadzona na rynek w taki sposób, aby móc spełnić określoną funkcję. I tak fundamenty to podstawa, na której wznoszony jest budynek, ściany przenoszą obciążenia z budynku na fundament oraz wyznaczają jego geometrię, dach natomiast to zwieńczenie domu, stanowiące również ochronę przed opadami atmosferycznymi oraz słońcem.

I pomimo tego, że technologie znacząco różnią się od siebie, to przy ich wbudowaniu zawsze obowiązuje stałe, powtarzalne i obowiązkowe „budowlane ABC” - trzy litery alfabetu, za którymi stoją trzy zasady, definiujące każdą dobrze wykonaną pracę.

Litera A rozpoczyna alfabet. I oznacza zasadę, która rozpoczyna każdy proces. Najczęściej jest to przygotowanie podłoża. Jakikolwiek etap prac będzie realizowany, zawsze poprzedzają go prace przygotowawcze.

Litera B oznacza zasadę drugą - czyli właściwe wbudowanie określonej technologii na wcześniej przygotowanym podłożu.

Litera C to zasada numer 3. Jest to ochrona i zabezpieczenie wykonanego wcześniej etapu prac.

Aby nieco lepiej zobrazować opisane powyżej punkty posłużę się przykładem. A za przykład niech posłuży czynność wykończenia podłóg parkietem. Aby móc rozpocząć ułożenie parkietu, należy wykonać szereg czynności związanych z przygotowaniem podłoża. Podłoże powinno być równe, nośne, suche oraz czyste. Jeśli którykolwiek z tych warunków nie będzie spełniony, jest wysoce prawdopodobne, że przy czynności właściwej tzn. przy układaniu parkietu napotkamy na znaczące utrudnienia. Błędy na etapie oceny i przygotowania podłoża będą miały bardzo poważne konsekwencje, ponieważ w przypadku odspojeń, od podłoża odpadną wszystkie później wykonane warstwy. Dla odmiany, dobrze przygotowane podłoże, zarówno ułatwi jak i przyspieszy wykonanie prac okładzinowych.

Drugą czynnością jest właściwe ułożenie parkietu. Na czynność tę składają się docięcie oraz przyklejenie deszczółek do podłoża oraz wykonanie listew cokołowych.

Ostatnią czynnością jest lakierowanie parkietu. Lakier tworzy warstwę ochronną oraz wykończeniową. Zabezpiecza wykonaną okładzinę przed uszkodzeniami i tworzy elegancki efekt wykończenia.

Z budowlanym ABC będziemy mieli do czynienia na każdym etapie wznoszenia domu. Zawsze w pierwszym etapie muszą być wykonane prace przygotowawcze, w drugim prace właściwe a w trzecim prace związane z ochroną i zabezpieczeniem wykonywanego etapu. Czynności jakie powinny być wykonane na każdym z etapów określone są szczegółowo w instrukcjach technicznych oraz kartach technicznych produktów.

Warto nadmienić, że wykonanie każdego z tych etapów powinno być udokumentowane w dzienniku budowy. Dobrą praktyką jest wykonywanie dokumentacji zdjęciowej. W przypadku jakiejkolwiek awarii dużo łatwiej będzie zidentyfikować jej przyczynę a co za tym idzie, szybko naprawić uszkodzone miejsce.

10 błędów popełnianych przy renowacji fasad wykończonych systemem ociepleń

Renowacja elewacji wykonanej metodą lekką mokrą, przez wielu wykonawców traktowana jest jako „szybki pieniądz”. Rzadko kiedy zdarza się aby oferta na ten rodzaj prac była wykonana rzetelnie. A zlecenie na ofercie przecież się nie kończy ...

Przyczynami takiego stanu rzeczy są niestety: stare przyzwyczajenia, niska świadomość, kreowanie nieprawidłowych postaw przez licznych YouTuberów, pogoń za ceną. W obiegowej opinii bowiem, w budowlance nie ma nic prostszego od umycia i pomalowania elewacji. 

Czy tak jest faktycznie? 

Poniżej przytaczam 10 błędów, które notorycznie popełniane są przy realizacji prac związanych z renowacją elewacji, wykonanej metodą lekką mokrą. 

1. Wybór najtańszego wykonawcy 

Cena jest bardzo kuszącym parametrem, który w wielu przypadkach pełni decydującą rolę podczas wyboru wykonawcy. Niestety rzadko bywa, aby wykonawca, który złożył najtańszą ofertę, był w stanie wykonać przedmiot zamówienia z należytą starannością i przy wykorzystaniu dobrych jakościowo produktów. Dobrze jest sprawdzić referencje wykonawcy i zapoznać się ze szczegółami złożonej przez niego oferty. Dobrze jest również porównać zakres oferty najtańszego wykonawcy z ofertą innego wykonawcy, który ten sam zakres wycenił drożej. Często za najtańszą ofertą idą najtańsze materiały oraz pominięcie niektórych, często bardzo istotnych, etapów. 

2. Zlecenie wykonania prac wykonawcy bez podpisania z nim umowy 

Umowa ustna to rodzaj dżentelmeńskiego porozumienia, które w warunkach polskich najczęściej oznacza kłopoty. Bez rzetelnie, przygotowanej w formie pisemnej, umowy ciężko jest egzekwować to, co faktycznie pomiędzy stronami zostało uzgodnione. W umowie powinny znaleźć się wszystkie istotne dla stron parametry: dokładne określenie przedmiotu zamówienia, termin wykonania prac, gwarancja na wykonane prace, cena na którą strony się umówiły. Umowa powinna przewidywać również kary umowne. Brak takiego zastrzeżenia będzie oznaczał, że strona poszkodowana będzie mogła dochodzić ewentualnego odszkodowania wyłącznie na zasadach ogólnych. W takiej sytuacji obowiązek udowodnienia powstania szkody jak i jej rozmiarów spoczywa na stronie, która została pokrzywdzona. 

3. Brak określenia czytelnych kryteriów odbioru 

Odbiór prac budowlanych to czynność, która ma miejsce nie tylko w momencie zakończenia przez wykonawcę całości prac, ale również wtedy, gdy wykonany etap zostanie bezpowrotnie zakryty w sposób uniemożliwiający jego późniejszy odbiór. Wszystkie prace zakryte powinny być odbierane zgodnie z kryteriami, które powinny zostać określone w umowie. Takie kryteria mogę być wskazane w normach, instrukcjach czy też zaleceniach producenta materiałów. Wskazanie czytelnych kryteriów odbioru powoduje, że Inwestor ma pełną kontrolę nad przebiegiem wykonywanych przez wykonawcę prac oraz nad ich terminowością. 

4. Zastosowanie myjek ciśnieniowych do usunięcia zabrudzeń oraz nalotów glonów i grzybów 

Myjki ciśnieniowe są używane niemal na każdej budowie, na której prowadzone są prace związane z renowacją fasad. I niestety używane są najczęściej w nieprawidłowy sposób. Wykonawcy nie biorą pod uwagę faktu, że woda wypuszczona pod dużym ciśnieniem, może wręcz zerwać poszczególne warstwy systemu ociepleń. 

Aby przy czyszczeniu elewacji nie uszkodzić istniejących warstw, należy najpierw nanieść preparat czyszczący, precyzyjnie dobrany do rodzaju zabrudzenia a następnie po czasie niezbędnym na jego reakcję, przystąpić do płukania za pomocą wody aplikowanej pod niewielkim ciśnieniem. W przypadku usuwania zabrudzeń biologicznych, zastosowany preparat będzie dodatkowo dezynfekował czyszczone podłoże. 

5. Czyszczenie preparatem, który nie jest do tego przeznaczony 

Zabrudzenia, które wraz z czasem pokrywają zewnętrzne warstwy systemu ociepleń mają różny charakter. Inny rodzaj zabrudzenia osadza się na elewacji budynku, który położony jest w sercu przemysłowej dzielnicy, a inny na budynku w wiejskiej zabudowie, który stoi tuż przy polnej drodze. Jeszcze inny charakter mają zabrudzenia, których przyczyną jest biologiczny nalot widoczny głównie na północnych ścianach budynków. Bardzo ważną rzeczą, o którą należy zadbać, jest prawidłowy dobór środka czyszczącego. Tylko wtedy bowiem jest duża szansa na skuteczne pozbycie się zalegających zabrudzeń. 

6. Czyszczenie wodą i pozostawienie elewacji bez malowania 

Wielu wykonawców oferuje czyszczenie fasad jedynie przy użyciu wody i pozostawia elewację bez powłoki zabezpieczającej. Taki sposób postępowania, choć najtańszy, nie jest prawidłowy. Zewnętrzne warstwy systemu ociepleń na skutek niszczącego działania czasu, ulegają rozszczelnieniu. Po zmyciu z elewacji zabrudzeń lub oznak korozji biologicznej, zewnętrzna powierzchnia tynku przypomina sito. Jeśli takiej powierzchni nie zabezpieczymy farbą, stanie się ona bardzo podatna na zawilgocenie, a co za tym idzie na proces porastania mikroflorą. 

7. Brak odpowiedniego przygotowania podłoża 

Prawidłowe przygotowanie podłoża jest kluczowym etapem, od którego będzie uzależniona trwałość wybranego rozwiązania. Ten etap najczęściej wykonywany jest z bardzo małą starannością, lub wręcz w ogóle się go pomija. A to on będzie fundamentem, na którym będą wbudowane kolejne warstwy. 

Wszelkiego rodzaju przyczyny, powodujące przyspieszoną degradację elewacji (dziurawe rynny, naderwane obróbki blacharskie, skorodowane balustrady itp.), powinny zostać usunięte. Podłoże powinno być starannie oczyszczone a wszystkie luźne, odparzone warstwy powinny zostać usunięte. Ich miejsce powinno zostać uzupełnione materiałem, którego rodzaj winien odpowiadać zastosowanym pierwotnie materiałom. Wszystkie rysy, szczeliny połączenia powinny być starannie uzupełnione. 

Etap związany z przygotowaniem podłoża powinien być odebrany i potwierdzony protokolarnie. 

8. Zastosowanie farby, będącej wykończeniem systemu ociepleń 

Farba będąca składową systemu ociepleń jest badana zgodnie z metodologią określoną w krajowych lub europejskich ocenach technicznych. Metodologia ta zakłada, że farba nakładana jest na nowy tynk. I w takim właśnie układzie badana jest farba. W przypadku prac renowacyjnych farba układana jest na istniejący, osłabiony mechanicznie i nadgryziony zębem czasu tynk. Farba układana na słabsze podłoże, z pewnością powinna odznaczać się innymi cechami od tej, która układana jest na nowe, stabilne podłoże. Jej skurcz winien być mniejszy, zdolność krycia rys zaś większa. Udział biocydów w recepturze produktu renowacyjnego, powinien uwzględniać fakt, że tynk na który będzie nakładana nie posiada już żadnej odporności na korozję biologiczną. Często oczyszczony, poddawany renowacji tynk, zawiera jeszcze śladowe ilości zabrudzeń biologicznych. 

Jednym słowem farba renowacyjna powinna być odpowiedzią na problemy, z jakimi zmaga się podłoże, na które będzie nakładana. 

9. Brak przerw technologicznych 

Renowacja elewacji składa się z kilku etapów. Każdy z nich opiera się o procesy mokre (naniesienie płynu czyszczącego, płukanie elewacji, gruntowanie, malowanie). Aby zapewnić prawidłową przyczepność nakładanych warstw, każda kolejna czynność technologiczna powinna być zakończona przerwą, podczas której nastąpi pełne wyschnięcie naprawianej powierzchni. Szczególną uwagę należy zwrócić na przerwę wieńczącą proces czyszczenia. Uporczywe zabrudzenia, zwykle wymagają zastosowania dużej ilości wody. Znaczna część wody penetruje wgłąb czyszczonego podłoża. W przypadku, gdy woda w całości nie odparuje i zostanie zamknięta warstwą np. płynu gruntującego o niskiej dyfuzyjności, może to doprowadzić do pojawienia się spękań i odparzeń, przez które woda będzie próbowała się wydostać. 

10. Wykonywanie prac w niesprzyjających warunkach pogodowych 

Ostatnim punktem, na którym chciałbym się skupić są warunki pogodowe. Do tego, aby wszystkie procesy technologiczne mogły być wykonane prawidłowo, konieczne są dobre warunki pogodowe. Deszcz, palące słońce, temperatura spadająca poniżej zera, mogą stać się przyczyną zaburzenia procesu wiązania produktów wchodzących w skład rozwiązania wybranego do renowacji. Optymalne warunki pogodowe to temperatura oscylująca pomiędzy 10 a 20 stopni Celsjusza, wilgotność powietrza nie przekraczająca 85% oraz brak opadów atmosferycznych. 

Podsumowując - renowacja elewacji wykonanej w oparciu o system ociepleń tylko z pozoru jest bardzo prostym, niewymagającym wysokich kwalifikacji zabiegiem. W rzeczywistości do tego typu prac potrzebni są wykwalifikowani i doświadczeni wykonawcy. A tacy zwykle nie są najtańsi.

Renowacja elewacji wykonanej metodą lekką mokrą

Elewacja budynku jest narażona na nieustanne oddziaływania atmosferyczne. Słońce, deszcz, wiatr, zmieniająca się temperatura to czynniki powodujące naturalny proces starzenia. Proces ów może być dodatkowo spotęgowany usterkami, które pojawiły się w trakcie eksploatacji. Uszkodzenia zwykle widoczne są gołym okiem. Owe uszkodzenia, pozostawione bez napraw, w krótkim czasie stają się bezpośrednią przyczyną poważniejszych i trudniejszych do usunięcia awarii. Wśród uszkodzeń, które najczęściej uwidaczniają się na elewacjach należy wymienić przede wszystkim: spękania, odpadające fragmenty tynku, łuszczącą się farbę, przebarwienia, sinawe, czarne lub zielone naloty świadczące o rozroście mikroorganizmów.

Jedną z oznak starzenia się elewacji jest postępujący proces porastania glonami

Bieżące naprawy elewacji są koniecznością, wynikającą wprost z zapisów Ustawy Prawo Budowlane. Prace związane z renowacją fasad powinny być powierzane wykonawcom, posiadającym wiedzę i doświadczenie potwierdzone referencjami, które łatwo jest zweryfikować. Warto jest podpisać z wykonawcą umowę, w której doprecyzowany jest dokładny zakres prac koniecznych do wykonania. W umowie powinny być wskazane kryteria wg których dokonywane będą odbiory. Odbiory robót zanikających powinny być sporządzane na piśmie w postaci protokołów, ze szczególnym uwzględnieniem sprawdzenia jakości wykonanych prac. Uzgodnienia ustne oraz brak czytelnych kryteriów odbioru bardzo często stają się przyczyną nieporozumień i konfliktów. Dobrą praktyką jest powierzenie prac wykonawcy wykonującemu prace z rusztowań. Postawienie rusztowań nie jest wymogiem bezwzględnym ale należy pamiętać, że przy pracach prowadzonych z lin, bardzo ciężko jest zweryfikować, czy prace naprawcze ulegające zakryciu, są prawidłowo wykonane. 

Prace renowacyjne najlepiej wykonywać z rusztowań

Dobrze dobrana oraz kompletna technologia naprawy elewacji powinna być poprzedzona rzetelną analizą i korespondować z rodzajem występujących na elewacji uszkodzeń. Analizę należy prowadzić pod kątem identyfikacji przyczyn spękań, zawilgoceń, przebarwień i odspojeń tynku. Czynniki powodujące przyspieszoną degradację poszczególnych warstw sytemu ociepleń powinny być w miarę możliwości wyeliminowane. Technologię oraz produkty do renowacji dobiera się w taki sposób aby naprawionej elewacji przywrócić pierwotne, przewidziane projektem technicznym funkcje. Należy przy tym pamiętać, że naprawiana elewacja jest osłabiona działaniem czasu i przy doborze technologii należy stosować metody jak najmniej inwazyjne.

Metody inwazyjne mogą spowodować odspajanie się warstw wykończeniowych

Do wykonania prac renowacyjnych dopuszcza się stosowanie materiałów innych niż użyto w stanie pierwotnym. Wskazanie właściwych materiałów oraz określenie koniecznych do wykonania czynności jest uzależnione od stanu w jakim znajduje się elewacja.

Pierwszą czynnością powinno być zabezpieczenie wszystkich elementów, które podczas prac mogłyby ulec zniszczeniu. Elewacja powinna być oczyszczona z zabrudzeń, które nagromadziły się na jej powierzchni. W tym celu na całą naprawianą powierzchnię nanosi się preparat czyszczący, którego rodzaj uzależniony jest od zabrudzeń pokrywających tynk. Preparat czyszczący znacznie ułatwia oczyszczenie elewacji z nagromadzonych zanieczyszczeń, dzięki czemu można uniknąć bardziej inwazyjnych metod. Zastosowanie preparatów czyszczących ogranicza również ilość wody, która potrzebna jest do spłukania elewacji. Jeśli elewacja pokryta jest nalotami z glonów bądź grzybów należy zadbać o to, aby nałożony preparat nie został wypłukany przez deszcz ani zbyt szybko wysuszony przez słońce. Prace powinny być prowadzone w sprzyjających warunkach pogodowych. Temperatura winna mieścić się w zakresie od +5⁰C do 25⁰C, wilgotność powinna być nie większa niż 65%. Proces spłukiwania zanieczyszczeń powinien być prowadzony z wykorzystaniem wody aplikowanej pod niskim ciśnieniem.

Uwaga!

Jednym z najczęstszych błędów, jakie popełniane są przez wykonawców podczas prac renowacyjnych na elewacjach jest czyszczenie tynków za pomocą myjek ciśnieniowych. Ciśnienie z jakim woda wychodzi z dyszy urządzenia jest tak duże, że może spowodować znaczne uszkodzenie cienkowarstwowych wypraw tynkarskich. Dodatkowo ilość aplikowanej podczas czyszczenia wody znacznie wydłuża proces suszenia. Prace związane z renowacją systemów ociepleń prowadzone są dość szybko a kolejne warstwy powinny być aplikowane na wyschnięte podłoże. Woda wtłoczona pod dużym ciśnieniem w głąb systemu ociepleń, nie będzie miała możliwości w pełni odparować. 

Mycie elewacji myjkami ciśnieniowymi może stać się przyczyną wielu usterek

Oczyszczoną i osuszoną elewację należy poddać dokładnym oględzinom. Zniszczone obróbki blacharskie, rynny oraz rury spustowe należy wymienić na nowe. Wszystkie odspajające się warstwy należy zdjąć a powstałe ubytki należy uzupełnić materiałem, którego rodzaj odpowiada produktowi pierwotnie użytemu. Rysy oraz miejsca połączenia systemu ociepleń z obróbkami blacharskimi oraz ze stolarką należy uzupełnić masą trwale elastyczną. Do ujednolicenia chłonności tynku oraz do jego wzmocnienia należy użyć dedykowanego preparatu gruntującego.

Wykończenie oraz ochronę elewacji uzyskuje się poprzez dwukrotne pomalowanie farbą. Do tego celu najlepiej użyć renowacyjnej, silikonowej farby biobójczej. Produkt, który przeznaczony jest do renowacji posiada niższy skurcz w trakcie wiązania i z reguły jest lepiej zabezpieczony przeciwko korozji biologicznej.