10 błędów popełnianych przy renowacji fasad wykończonych systemem ociepleń

Renowacja elewacji wykonanej metodą lekką mokrą, przez wielu wykonawców traktowana jest jako „szybki pieniądz”. Rzadko kiedy zdarza się aby oferta na ten rodzaj prac była wykonana rzetelnie. A zlecenie na ofercie przecież się nie kończy ...

Przyczynami takiego stanu rzeczy są niestety: stare przyzwyczajenia, niska świadomość, kreowanie nieprawidłowych postaw przez licznych YouTuberów, pogoń za ceną. W obiegowej opinii bowiem, w budowlance nie ma nic prostszego od umycia i pomalowania elewacji. 

Czy tak jest faktycznie? 

Poniżej przytaczam 10 błędów, które notorycznie popełniane są przy realizacji prac związanych z renowacją elewacji, wykonanej metodą lekką mokrą. 

1. Wybór najtańszego wykonawcy 

Cena jest bardzo kuszącym parametrem, który w wielu przypadkach pełni decydującą rolę podczas wyboru wykonawcy. Niestety rzadko bywa, aby wykonawca, który złożył najtańszą ofertę, był w stanie wykonać przedmiot zamówienia z należytą starannością i przy wykorzystaniu dobrych jakościowo produktów. Dobrze jest sprawdzić referencje wykonawcy i zapoznać się ze szczegółami złożonej przez niego oferty. Dobrze jest również porównać zakres oferty najtańszego wykonawcy z ofertą innego wykonawcy, który ten sam zakres wycenił drożej. Często za najtańszą ofertą idą najtańsze materiały oraz pominięcie niektórych, często bardzo istotnych, etapów. 

2. Zlecenie wykonania prac wykonawcy bez podpisania z nim umowy 

Umowa ustna to rodzaj dżentelmeńskiego porozumienia, które w warunkach polskich najczęściej oznacza kłopoty. Bez rzetelnie, przygotowanej w formie pisemnej, umowy ciężko jest egzekwować to, co faktycznie pomiędzy stronami zostało uzgodnione. W umowie powinny znaleźć się wszystkie istotne dla stron parametry: dokładne określenie przedmiotu zamówienia, termin wykonania prac, gwarancja na wykonane prace, cena na którą strony się umówiły. Umowa powinna przewidywać również kary umowne. Brak takiego zastrzeżenia będzie oznaczał, że strona poszkodowana będzie mogła dochodzić ewentualnego odszkodowania wyłącznie na zasadach ogólnych. W takiej sytuacji obowiązek udowodnienia powstania szkody jak i jej rozmiarów spoczywa na stronie, która została pokrzywdzona. 

3. Brak określenia czytelnych kryteriów odbioru 

Odbiór prac budowlanych to czynność, która ma miejsce nie tylko w momencie zakończenia przez wykonawcę całości prac, ale również wtedy, gdy wykonany etap zostanie bezpowrotnie zakryty w sposób uniemożliwiający jego późniejszy odbiór. Wszystkie prace zakryte powinny być odbierane zgodnie z kryteriami, które powinny zostać określone w umowie. Takie kryteria mogę być wskazane w normach, instrukcjach czy też zaleceniach producenta materiałów. Wskazanie czytelnych kryteriów odbioru powoduje, że Inwestor ma pełną kontrolę nad przebiegiem wykonywanych przez wykonawcę prac oraz nad ich terminowością. 

4. Zastosowanie myjek ciśnieniowych do usunięcia zabrudzeń oraz nalotów glonów i grzybów 

Myjki ciśnieniowe są używane niemal na każdej budowie, na której prowadzone są prace związane z renowacją fasad. I niestety używane są najczęściej w nieprawidłowy sposób. Wykonawcy nie biorą pod uwagę faktu, że woda wypuszczona pod dużym ciśnieniem, może wręcz zerwać poszczególne warstwy systemu ociepleń. 

Aby przy czyszczeniu elewacji nie uszkodzić istniejących warstw, należy najpierw nanieść preparat czyszczący, precyzyjnie dobrany do rodzaju zabrudzenia a następnie po czasie niezbędnym na jego reakcję, przystąpić do płukania za pomocą wody aplikowanej pod niewielkim ciśnieniem. W przypadku usuwania zabrudzeń biologicznych, zastosowany preparat będzie dodatkowo dezynfekował czyszczone podłoże. 

5. Czyszczenie preparatem, który nie jest do tego przeznaczony 

Zabrudzenia, które wraz z czasem pokrywają zewnętrzne warstwy systemu ociepleń mają różny charakter. Inny rodzaj zabrudzenia osadza się na elewacji budynku, który położony jest w sercu przemysłowej dzielnicy, a inny na budynku w wiejskiej zabudowie, który stoi tuż przy polnej drodze. Jeszcze inny charakter mają zabrudzenia, których przyczyną jest biologiczny nalot widoczny głównie na północnych ścianach budynków. Bardzo ważną rzeczą, o którą należy zadbać, jest prawidłowy dobór środka czyszczącego. Tylko wtedy bowiem jest duża szansa na skuteczne pozbycie się zalegających zabrudzeń. 

6. Czyszczenie wodą i pozostawienie elewacji bez malowania 

Wielu wykonawców oferuje czyszczenie fasad jedynie przy użyciu wody i pozostawia elewację bez powłoki zabezpieczającej. Taki sposób postępowania, choć najtańszy, nie jest prawidłowy. Zewnętrzne warstwy systemu ociepleń na skutek niszczącego działania czasu, ulegają rozszczelnieniu. Po zmyciu z elewacji zabrudzeń lub oznak korozji biologicznej, zewnętrzna powierzchnia tynku przypomina sito. Jeśli takiej powierzchni nie zabezpieczymy farbą, stanie się ona bardzo podatna na zawilgocenie, a co za tym idzie na proces porastania mikroflorą. 

7. Brak odpowiedniego przygotowania podłoża 

Prawidłowe przygotowanie podłoża jest kluczowym etapem, od którego będzie uzależniona trwałość wybranego rozwiązania. Ten etap najczęściej wykonywany jest z bardzo małą starannością, lub wręcz w ogóle się go pomija. A to on będzie fundamentem, na którym będą wbudowane kolejne warstwy. 

Wszelkiego rodzaju przyczyny, powodujące przyspieszoną degradację elewacji (dziurawe rynny, naderwane obróbki blacharskie, skorodowane balustrady itp.), powinny zostać usunięte. Podłoże powinno być starannie oczyszczone a wszystkie luźne, odparzone warstwy powinny zostać usunięte. Ich miejsce powinno zostać uzupełnione materiałem, którego rodzaj winien odpowiadać zastosowanym pierwotnie materiałom. Wszystkie rysy, szczeliny połączenia powinny być starannie uzupełnione. 

Etap związany z przygotowaniem podłoża powinien być odebrany i potwierdzony protokolarnie. 

8. Zastosowanie farby, będącej wykończeniem systemu ociepleń 

Farba będąca składową systemu ociepleń jest badana zgodnie z metodologią określoną w krajowych lub europejskich ocenach technicznych. Metodologia ta zakłada, że farba nakładana jest na nowy tynk. I w takim właśnie układzie badana jest farba. W przypadku prac renowacyjnych farba układana jest na istniejący, osłabiony mechanicznie i nadgryziony zębem czasu tynk. Farba układana na słabsze podłoże, z pewnością powinna odznaczać się innymi cechami od tej, która układana jest na nowe, stabilne podłoże. Jej skurcz winien być mniejszy, zdolność krycia rys zaś większa. Udział biocydów w recepturze produktu renowacyjnego, powinien uwzględniać fakt, że tynk na który będzie nakładana nie posiada już żadnej odporności na korozję biologiczną. Często oczyszczony, poddawany renowacji tynk, zawiera jeszcze śladowe ilości zabrudzeń biologicznych. 

Jednym słowem farba renowacyjna powinna być odpowiedzią na problemy, z jakimi zmaga się podłoże, na które będzie nakładana. 

9. Brak przerw technologicznych 

Renowacja elewacji składa się z kilku etapów. Każdy z nich opiera się o procesy mokre (naniesienie płynu czyszczącego, płukanie elewacji, gruntowanie, malowanie). Aby zapewnić prawidłową przyczepność nakładanych warstw, każda kolejna czynność technologiczna powinna być zakończona przerwą, podczas której nastąpi pełne wyschnięcie naprawianej powierzchni. Szczególną uwagę należy zwrócić na przerwę wieńczącą proces czyszczenia. Uporczywe zabrudzenia, zwykle wymagają zastosowania dużej ilości wody. Znaczna część wody penetruje wgłąb czyszczonego podłoża. W przypadku, gdy woda w całości nie odparuje i zostanie zamknięta warstwą np. płynu gruntującego o niskiej dyfuzyjności, może to doprowadzić do pojawienia się spękań i odparzeń, przez które woda będzie próbowała się wydostać. 

10. Wykonywanie prac w niesprzyjających warunkach pogodowych 

Ostatnim punktem, na którym chciałbym się skupić są warunki pogodowe. Do tego, aby wszystkie procesy technologiczne mogły być wykonane prawidłowo, konieczne są dobre warunki pogodowe. Deszcz, palące słońce, temperatura spadająca poniżej zera, mogą stać się przyczyną zaburzenia procesu wiązania produktów wchodzących w skład rozwiązania wybranego do renowacji. Optymalne warunki pogodowe to temperatura oscylująca pomiędzy 10 a 20 stopni Celsjusza, wilgotność powietrza nie przekraczająca 85% oraz brak opadów atmosferycznych. 

Podsumowując - renowacja elewacji wykonanej w oparciu o system ociepleń tylko z pozoru jest bardzo prostym, niewymagającym wysokich kwalifikacji zabiegiem. W rzeczywistości do tego typu prac potrzebni są wykwalifikowani i doświadczeni wykonawcy. A tacy zwykle nie są najtańsi.

Renowacja elewacji wykonanej metodą lekką mokrą

Elewacja budynku jest narażona na nieustanne oddziaływania atmosferyczne. Słońce, deszcz, wiatr, zmieniająca się temperatura to czynniki powodujące naturalny proces starzenia. Proces ów może być dodatkowo spotęgowany usterkami, które pojawiły się w trakcie eksploatacji. Uszkodzenia zwykle widoczne są gołym okiem. Owe uszkodzenia, pozostawione bez napraw, w krótkim czasie stają się bezpośrednią przyczyną poważniejszych i trudniejszych do usunięcia awarii. Wśród uszkodzeń, które najczęściej uwidaczniają się na elewacjach należy wymienić przede wszystkim: spękania, odpadające fragmenty tynku, łuszczącą się farbę, przebarwienia, sinawe, czarne lub zielone naloty świadczące o rozroście mikroorganizmów.

Jedną z oznak starzenia się elewacji jest postępujący proces porastania glonami

Bieżące naprawy elewacji są koniecznością, wynikającą wprost z zapisów Ustawy Prawo Budowlane. Prace związane z renowacją fasad powinny być powierzane wykonawcom, posiadającym wiedzę i doświadczenie potwierdzone referencjami, które łatwo jest zweryfikować. Warto jest podpisać z wykonawcą umowę, w której doprecyzowany jest dokładny zakres prac koniecznych do wykonania. W umowie powinny być wskazane kryteria wg których dokonywane będą odbiory. Odbiory robót zanikających powinny być sporządzane na piśmie w postaci protokołów, ze szczególnym uwzględnieniem sprawdzenia jakości wykonanych prac. Uzgodnienia ustne oraz brak czytelnych kryteriów odbioru bardzo często stają się przyczyną nieporozumień i konfliktów. Dobrą praktyką jest powierzenie prac wykonawcy wykonującemu prace z rusztowań. Postawienie rusztowań nie jest wymogiem bezwzględnym ale należy pamiętać, że przy pracach prowadzonych z lin, bardzo ciężko jest zweryfikować, czy prace naprawcze ulegające zakryciu, są prawidłowo wykonane. 

Prace renowacyjne najlepiej wykonywać z rusztowań

Dobrze dobrana oraz kompletna technologia naprawy elewacji powinna być poprzedzona rzetelną analizą i korespondować z rodzajem występujących na elewacji uszkodzeń. Analizę należy prowadzić pod kątem identyfikacji przyczyn spękań, zawilgoceń, przebarwień i odspojeń tynku. Czynniki powodujące przyspieszoną degradację poszczególnych warstw sytemu ociepleń powinny być w miarę możliwości wyeliminowane. Technologię oraz produkty do renowacji dobiera się w taki sposób aby naprawionej elewacji przywrócić pierwotne, przewidziane projektem technicznym funkcje. Należy przy tym pamiętać, że naprawiana elewacja jest osłabiona działaniem czasu i przy doborze technologii należy stosować metody jak najmniej inwazyjne.

Metody inwazyjne mogą spowodować odspajanie się warstw wykończeniowych

Do wykonania prac renowacyjnych dopuszcza się stosowanie materiałów innych niż użyto w stanie pierwotnym. Wskazanie właściwych materiałów oraz określenie koniecznych do wykonania czynności jest uzależnione od stanu w jakim znajduje się elewacja.

Pierwszą czynnością powinno być zabezpieczenie wszystkich elementów, które podczas prac mogłyby ulec zniszczeniu. Elewacja powinna być oczyszczona z zabrudzeń, które nagromadziły się na jej powierzchni. W tym celu na całą naprawianą powierzchnię nanosi się preparat czyszczący, którego rodzaj uzależniony jest od zabrudzeń pokrywających tynk. Preparat czyszczący znacznie ułatwia oczyszczenie elewacji z nagromadzonych zanieczyszczeń, dzięki czemu można uniknąć bardziej inwazyjnych metod. Zastosowanie preparatów czyszczących ogranicza również ilość wody, która potrzebna jest do spłukania elewacji. Jeśli elewacja pokryta jest nalotami z glonów bądź grzybów należy zadbać o to, aby nałożony preparat nie został wypłukany przez deszcz ani zbyt szybko wysuszony przez słońce. Prace powinny być prowadzone w sprzyjających warunkach pogodowych. Temperatura winna mieścić się w zakresie od +5⁰C do 25⁰C, wilgotność powinna być nie większa niż 65%. Proces spłukiwania zanieczyszczeń powinien być prowadzony z wykorzystaniem wody aplikowanej pod niskim ciśnieniem.

Uwaga!

Jednym z najczęstszych błędów, jakie popełniane są przez wykonawców podczas prac renowacyjnych na elewacjach jest czyszczenie tynków za pomocą myjek ciśnieniowych. Ciśnienie z jakim woda wychodzi z dyszy urządzenia jest tak duże, że może spowodować znaczne uszkodzenie cienkowarstwowych wypraw tynkarskich. Dodatkowo ilość aplikowanej podczas czyszczenia wody znacznie wydłuża proces suszenia. Prace związane z renowacją systemów ociepleń prowadzone są dość szybko a kolejne warstwy powinny być aplikowane na wyschnięte podłoże. Woda wtłoczona pod dużym ciśnieniem w głąb systemu ociepleń, nie będzie miała możliwości w pełni odparować. 

Mycie elewacji myjkami ciśnieniowymi może stać się przyczyną wielu usterek

Oczyszczoną i osuszoną elewację należy poddać dokładnym oględzinom. Zniszczone obróbki blacharskie, rynny oraz rury spustowe należy wymienić na nowe. Wszystkie odspajające się warstwy należy zdjąć a powstałe ubytki należy uzupełnić materiałem, którego rodzaj odpowiada produktowi pierwotnie użytemu. Rysy oraz miejsca połączenia systemu ociepleń z obróbkami blacharskimi oraz ze stolarką należy uzupełnić masą trwale elastyczną. Do ujednolicenia chłonności tynku oraz do jego wzmocnienia należy użyć dedykowanego preparatu gruntującego.

Wykończenie oraz ochronę elewacji uzyskuje się poprzez dwukrotne pomalowanie farbą. Do tego celu najlepiej użyć renowacyjnej, silikonowej farby biobójczej. Produkt, który przeznaczony jest do renowacji posiada niższy skurcz w trakcie wiązania i z reguły jest lepiej zabezpieczony przeciwko korozji biologicznej.

Tynki cienkowarstwowe

O ile kolor czy faktura elewacji jest często kwestią gustu, o tyle wybór rodzaju tynku powinien zależeć od jego właściwości technicznych.

Najpopularniejszym obecnie sposobem wykonania elewacji jest bezspoinowy system ocieplania domów (w skrócie BSO lub ETICS). Pozwala na efektowne i szybkie wykończenie ścian budynków, zarówno nowych, jak i tych już istniejących. Aby elewacja długo cieszyła nasze oko, powinniśmy zadbać także o właściwy dobór ostatniej warstwy w systemie elewacyjnym, którą jest tynk cienkowarstwowy.

Większość producentów chemii budowlanej oferuje kilka, a nawet kilkanaście rodzajów tynków, różniących się składem i właściwościami.
Tynki polimerowo-mineralne są najtańszym produktem, jednak z reguły wykańcza się je dość drogimi fasadowymi farbami silikonowymi bądź silikatowymi. Na plac budowy dostarczane są w workach, zatem przed aplikacją powinny być dokładnie rozmieszane z wodą. Jest to bardzo ważny etap prac, gdyż ilość oraz jakość wody, jaka zostanie dodana na budowie do suchej mieszanki, będą w dużym stopniu decydowały o końcowych parametrach tynku. Spoiwami w tynkach polimerowo-mineralnych są: cement, wapno oraz polimery, dlatego po związaniu wykazują bardzo dużą sztywność. Z tego też powodu elewacje wykończone takimi tynkami powinny być projektowane w jasnych, pastelowych kolorach. Na powierzchniach w ciemnym kolorze, wskutek zwiększonego pochłaniania energii słonecznej, powstają naprężenia, które mogą stać się przyczyną licznych spękań twardej i sztywnej wyprawy. Tynki polimerowo-mineralne to bardzo dobry sposób wykończenia elewacji, w których do ocieplenia wykorzystano wełnę mineralną. Wysoka paroprzepuszczalność tynku doskonale współgra z dobrą dyfuzyjnością wełny. Warto też wspomnieć, że tynki te są produktem niepalnym.

Tynki akrylowe w odróżnieniu od polimerowo-mineralnych to produkty gotowe, fabrycznie barwione w masie, dostarczane na budowę w wiadrach. Ze względu na zastosowane w nich żywice akrylowe, po związaniu pozostają elastyczne. Oznacza to, że tynki akrylowe są w stanie przenieść dużo większe naprężenia termiczne, a co za tym idzie, mogą występować w nieograniczonej wręcz kolorystyce. Warto podkreślić bardzo dużą wytrzymałość mechaniczną akryli, dlatego warto je stosować w miejscach szczególnie narażonych na oddziaływania mechaniczne (np. szkoły, przedszkola, budynki sąsiadujące z placami zabaw dla dzieci). Elastyczność tynków akrylowych idzie niestety w parze z ich małą dyfuzyjnością, zatem nie jest to rozwiązanie rekomendowane dla elewacji ocieplanych wełną mineralną. Wilgoć, która na skutek kondensacji pary wodnej może zgromadzić się w wełnie, nie będzie miała możliwości ucieczki i po kilku sezonach może być powodem odspajania tynku.

Tynki silikatowe to technologia bardziej zaawansowana. Ich receptura zawiera potasowe szkło wodne, nadające produktom silnie zasadowy odczyn. Z tego względu tynki silikatowe stosowane są wszędzie tam, gdzie istnieje duże zagrożenie korozją biologiczną. Ich silna zasadowość na długie lata zabezpiecza elewację przed mchami, glonami oraz innymi mikroorganizmami. Podobnie jak akrylowe, tynki silikatowe są produktem gotowym, barwionym w masie, dostarczanym na budowę w wiadrach. Ich wysoka dyfuzyjność pozwala na stosowanie w systemach z wełną mineralną. Pamiętajmy jednak, że tynki silikatowe są najszlachetniejszą odmianą tynków mineralnych, zatem ich kolorystyka powinna być utrzymana w jasnych, niezbyt intensywnych kolorach.

Tynki silikonowe to „najwyższa półka”, ich stosunkowo wysoka cena jest jednak rekompensowana licznymi zaletami. Są elastyczne, paroprzepuszczalne, odporne na korozję biologiczną. Można je stosować w systemach opartych zarówno o styropian jak i wełnę mineralną. Zastosowana w nich żywica silikonowa sprawia, że elewacja wykończona takim tynkiem zachowuje czystość przez wiele lat. Z tego krótkiego opisu widać, że produkty te łączą w sobie wszystkie zalety poprzednich rozwiązań.

Jak z tego widać, czas, który poświęcimy na właściwy dobór rodzaju tynku, stanowiącego wykończenie bezspoinowego systemu ocieplania domów, z pewnością nie będzie czasem straconym. Dobry, poprzedzony rzetelną analizą wybór to gwarancja dalszej, bezproblemowej eksploatacji.

Gdzie stosować system ETICS z płytami ze sztywnym rdzeniem fenolowym? | Izolacje.com.pl

Gdzie stosować system ETICS z płytami ze sztywnym rdzeniem fenolowym? | Izolacje.com.pl

Materiały do systemów ociepleń ETICS | Izolacje.com.pl

Materiały do systemów ociepleń ETICS | Izolacje.com.pl

Dlaczego warto zatrudnić inspektora nadzoru?

Dom jest jedną z najważniejszych rzeczy, o które zabiegamy w życiu. Zbudowany dobrze jest miejscem odpoczynku, dumą właścicieli oraz bardzo dobrą inwestycją. Zbudowany źle jest studnią bez dna, nieustannie drenującą nasz portfel, powodem frustracji. Niestety często może stanowić również zagrożenie dla naszego zdrowia a nawet życia.

Sama budowa domu powinna być wspaniałą przygodą i urzeczywistnianiem marzeń. Niestety w skrajnych przypadkach staje się wręcz koszmarem spychającym inwestora w finansową przepaść.

To co odróżnia dom zbudowany dobrze od domu zbudowanego byle jak, jest nadzór nad jego budową. Najlepszy nadzór może zaoferować doświadczony inspektor nadzoru. Funkcja ta nie jest na wielu budowach wymogiem, stąd bardzo często się ją marginalizuje. W wielu przypadkach nadzór sprawowany jest przez kierownika budowy. W tym miejscu należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że kierownik budowy zwyczajowo reprezentuje interesy wykonawcy - a ten jak powszechnie wiadomo, najczęściej chce pobudować jak najtaniej.

Nadzór sprawowany rzetelnie przez uprawnioną do tego osobę, gwarantuje użycie certyfikowanych materiałów, wbudowanych zgodnie z projektem technicznym, w prawidłowy, zgodny z obowiązującymi przepisami sposób. Zatrudnienie doświadczonego Inspektora Nadzoru to koszt, który zwykle zwraca się już na etapie prac fundamentowych. Inwestor unika bowiem wielu kosztownych napraw wynikających z błędów, które powstały na etapie projektowania i wykonawstwa.

Dobry nadzór to:

• reprezentowanie inwestora w procesie budowy domu,
• analiza dokumentacji pod kątem przyjętych przez projektanta rozwiązań,
• sprawowanie kontroli nad zgodnością prowadzonych przez wykonawcę prac z dokumentacją oraz z zasadami wiedzy technicznej,
• pomoc w doborze rozwiązań zamiennych,
• sprawdzanie jakości wykonywanych prac oraz wbudowanych materiałów,
• odbiór wszystkich prac ulegających zakryciu,
• udział w czynnościach odbioru,
• pomoc w kontroli rozliczeń z wykonawcami prac.

Doświadczenia zdobyte na licznych budowach oraz odpowiedzialność w reprezentowaniu Inwestora podczas realizacji zamierzeń budowlanych są gwarantem jakości! Zapraszam do kontaktu!

mgr inż. Paweł Kielar